Diş Teli mi Şeffaf Plak mı Daha İyi Sonuç Verir?

Diş teli mi şeffaf plak mı ikiliminde kalınmasının en büyük nedeni; acaba bu iki yolla da aynı sonuca sağlıklı bir şekilde ulaşılabilecek olup olmamasıdır. Diş teli de şeffaf plaklar (Invisalign, Spark, ClearCorrect, gibi) da ortodontik tedavi için kullanılan, dişlerin üzerine kuvvet uygulayarak onları hareket ettirmeye yarayan, ortodontistlerin kullandığı araçlardır. Unutulmaması gereken konu dişlerin hangi konuma, nasıl geleceğine karar veren yani tedaviyi yapan ortodontisttir. Bu soruya cevabı ortodontistiniz ile birlikte cevap bulmanız gerekirken, sizin de kişisel olarak göz önünde buldurmanız gereken çeşitli faktörler vardır.

1. Tedavi süresi: Şeffaf plaklar tedavinin ilk basamağından itibaren her dişe bağımsız bir şekilde üç boyutta da kuvvet uygulayabilmektedir. Bu da bazı tedavilerde diş hareketlerinin seri bir şekilde olmasını sağlayarak tedavi süresini kısaltabilmektedir. Bazı durumlarda (devrik azı dişlerin düzeltilmesi, rotasyonu olan küçük azı dişlerinin düzeltilmesi gibi) ise plaklar dişlere yeterli kuvvet uygulayamamakta, ve tedavi süresini uzatabilmektedir. Bazı şeffaf plak tedavilerinde, ek düzenekler yapılarak, zor diş hareketleri yapılabilir hale getirilmeye çalışılmaktadır. 
2. Tedavi Etkinliği: Ortodontik tedavi implant boşluklarının düzenlenmesini içeriyorsa, şeffaf plaklar implant yerleştirilecek boşlukların milimetrik olarak düzenlenmesini sağlayabilir. Tel tedavisinde ise kontrol seanslarında ölçümler yapılarak boşlukların ayarlanması basamak basamak yapılır. -Porselen lamina (Laminate veneers) öncesi bir ortodontik tedavi söz konusu ise, tedavi başında, lamina tedavisini yapacak diş hekimi ile ortodonti uzmanı boşlukların konum ve miktarlarını, dişlerin final açılarını şeffaf plak tedavisi simülasyonu üzerinde birlikte ayarlayabilirler. Diş teli tedavisinde de başlangıçta bir dijital bir simülasyon üzerinde ya da ortodontik model üzerinde benzer bir değerlendirme yapılabilir fakat istenen konum ancak tedavi ilerledikçe her seansta kontrol edilerek gerçekleştirilebilir.  Şeffaf plaklar ise her zaman dijital simülasyonda görülen diş hareketlerini dört dörtlük yapamamaktadır. Bununla ilgili bilgi hekiminiz tarafından size verilecektir.  
3. Genel Konfor: Diş teli tedavisinde, braketler dişlerinizin üzerine yapıştırıldığı için sizin bunlara herhangi bir müdahaleniz söz konusu değildir. Dişlerin üzerine braketler yapıştırıldıktan sonraki ilk andaki his dudaklarınız, yanaklarınız ve diliniz için yeni bir normun ortaya çıkmasıdır. Yumuşak dokular bu yeni duruma son derece hızlı adapte olmakla birlikte bazı kişilerin alışması daha uzun sürebilmektedir. Kişiden kişiye değişmekle birlikte, dişlerin harekete başladığı ilk dönemlerde dişlerinizde 2 haftaya kadar süren hafif-orta şiddette bir hassasiyet olabilmektedir. Tel değişimlerinden sonra geçici sızlama, nadiren de tellerde batma olabilmektedir. Şeffaf plaklarda ise dişlerinizin üzerine yapıştırılan ataşmanlar bazen başta dudak ve yanaklarınızı teller gibi olmasa da geçici olarak rahatsız edebilirler. Plak tedavisinde ilk plak 1-2 gün  hafif hassasiyet yaratabilmektedir.
4. Konuşma üzerine etkisi: Dilin dişlere temas ettiği yüzeylerde herhangi bir şey olmadığı için sabit diş tellerinin konuşma üzerine etkisi yoktur. Şeffaf plaklar da ise ilk takıldığında konuşmada ufak bir değişiklik meydana gelebilmektedir. 1-2 gün içinde bu düzelmektedir. Tabi spikerlik, oyunculuk, ses sanatçılığı yapanlar için normalde fark edilmeyen aradaki nüans önemli olabilmektedir. Bu hastalarımıza, aktif çalışma saatlerinde geçici olarak plakları çıkartmalarına zorunlu olarak izin vermekteyiz. Hareketli aparey kullanılması gerekiyorsa, bu apareyler konuşmada güçlük çıkarttığı için, çocuk hastalarımızın %60 ından fazlası bu apareyleri çok düzenli kullanmamaktadır. Tedaviden olumlu sonuç alabilmek için bu apareylerin çok düzenli kullanılması gerekmektedir. Bu hareketli apareyler yerine şeffaf plakların kullanıması çocuk hastalar ve ergenlik çağındaki gençler tarafından çok daha kolay kabul edilmektedir.
5. Kullanım Kolaylığı: Diş telleri dişlerinizin üzerinde sabit olduğu için temizlik dışında takip etmeniz gereken özel bir rutin yoktur. Şeffaf plalar ise, yemek esnasında çıkartılmaları ve kolayca kaybolabildikleri için size verilecek kutu içinde saklanmaları gerekmektedir. Daha sonra takmayı unutmamak, doktorunuzun talimatlarına göre değişim günlerine dikkat etmek, çıkartıldığı durumlarda uygun şekilde saklamak gibi çok zor olmasa da biraz daha fazla aktif çaba gerektirirler. 
6. Estetik: Metal diş teli ile yapılan sabit ortodontik tedavide dişlerin üzerine yapıştırılan parçalar kimi hastalarımız tarafından hiç sorun edilmezken, kimi ortodontik tedavi hastalarımız açısından görüntü olarak kabul edilmez olmaktadır. Seramik braketler bu hastalarımıza daha kabul edilebilir gelmektedir.  Şeffaf plak tedavisinde ise plaklar şeffaf olduğu için ancak çok yakından dikkatli bakınca belli olmaktadırlar.  Dişlerin üzerine yapıştırılan diş rengindeki ufak ataşmanlar çok az belli olmaktadır, zaten yemek dışında plaklar takılı olduğu için  belli olmamaktadırlar. 
7. Maliyet: Diş teli ile ortodontik tedaviden farklı olarak şeffaf plak tedavisinde arada yerli, yabancı çeşitli laboratuvarlar bulunmaktadır. Bundan dolayı şeffaf plaklar ile tedavi, diş teline göre daha maliyetli olmaktadır.
8. Kontrol sıklığı: Diş teli tedavisinde hastaların her 4-5 haftada bir kontrolü gerekirken, Invisalign tedavisinde bu sıklık çok daha düşüktür. Uzaktan gelen hastalar için şeffaf plaklar daha avantajlıdır. Bu konuda detaylı bilgiyi bu linkte bulabilirsiniz.
9. Tedavi Başarısı: Her tedavide olduğu gibi birinci faktör doktordur. Sabit tel tedavisinde diğer faktör hastanın kendisidir. Şeffaf plak tedavisinde hasta uyumu daha da önem kazanırken önemli üçüncü unsur, şeffaf plak sisteminin kendisidir. Farklı teknolojiler içeren farklı şeffaf plak firmaları vardır. Kullandıkları malzemeden yazılıma her noktası ayrı ayrı önem taşımaktadır.

‘Diş teli mi şeffaf plak mı?’ tercihinde kısa sayılmayacak bir tedavi süreci içinde olacağınızı düşünerek karar vermeniz en mantıklı olandır. Yukarıda belirtilen faktörlerden tedavi etkinliğinde tedavi mekanikleri çok önemlidir. Özellikle şeffaf plak tedavisinde ek mekaniklerin kullanımı çok önemlidir. Tedaviyi yapacak olan ortodonti uzmanın sizi bu konuda  bilgilendirmesi gerekir. Bu tedaviyi tekrar tekrar yaptırmak zorunda kalmamak için ki maalesef olmaktadır, belirli bir araştırma safhasından sonra eyleme geçmekte vardır.