ORTODONTİ TEDAVİSİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Ortodonti tamamen kararlılık ve sabır isteyen bir tedavi şeklidir. Hastalar tarafından başta görülen en büyük handikap görüntüdür. Günümüzde bu sorunu aşmak için hastalara çeşitli alternatifler sunulabilmektedir. Bunların başında estetik/şeffaf/seramik braketler, içten tel tedavisi ve şeffaf plaklarla tedavi gelir. Gelişmiş ülkelere bakıldığı zaman halen en yaygın tedavi şeklinin braketlerin dişlerin, dış yüzeylerine yapıştırıldığı labial ortodontik tedavi olduğu görülmektedir. Çoğu hasta braket kullanımının zorluğu ve günlük hayatta hoş görünmemesi nedeniyle kullanmak istemezler. Genelde gözden kaçırılan bir husus, bu tellerin zevk amacıyla değil, bir rahatsızlığı gidermek amacıyla takıldığıdır. Muayeneye gelen hastalar ağzında tellerin görünmemesini istemedikleri zaman ilk sorduğumuz soru, ağzında tel olan başka birini gördüğünüzde kişiye karşı olumsuz bir bakışınızın olup olmadığıdır. Bu soruya herkes tarafından istinasız verilen cevap ‘hayır, sağlığı içim yaptırıyor’ olmaktadır. Hangi yöntem olursa olsun 2. randevuda hastalar tedaviye tamamen adapte olmakta ve görüntü gibi kaygıları geride bırakıp tedavinin kendisine odaklanmaktadır. Küçük bir grup hastada maalesef tedavi öncesindeki estetik kaygılar tedavi sırasında da devam etmekte, bu da doktor tarafından verilen kurallara uymayı ve yapılması gerekenleri aksatmayı beraberinde getirmekte, hem doktor hem de hasta için sıkıntılı bir dönem olmaktadır. Yani başarılı bir sonuç için, bunun bir tedavi yöntemi olduğu ve sonucunun daha sağlıklı dişler, dişeti ve güzel bir gülüş olduğu hiçbir zaman akıldan çıkarılmamalı.Hasta bu şekilde kendini motive etmelidir.
Doktorunuzun tavsiyelerine, kendinize göre esnetmeden, eksiksiz uymanız ve bu konudaki kararlılığınız sonuca ulaşmanızda size yardımcı olacaktır. Tedavi öncesi bilmeniz gereken ve ortodonti tedavisi boyunca dikkat etmek durumunda olduğunuz bir çok konu vardır.
-En önemli konu tel tedavisi sırasında diş bakımıdır.
- Dişlerinize yapıştırılan tellerden dolayı dişlerde birikimlerin oluşması çok kolay olurken, bunların uzaklaştırılması zorlaşmaktadır.
- Dişler üzerindeki eklentiler düzenli bir şekilde tamamen uzaklaştırılmazsa, buralarda bakteri üremesi meydana gelecektir ki, bu bakterilerin salgıladığı asit neticesinde diş mine kristal yapısında ‘white spots’ diye adlandırılan demineralizasyonlar meydana gelebilir. Böyle bir durum teller çıktıktan sonra mine üzerinde beyaz lekelerin kalması ile ancak tedavi sonunda anlaşılmaktadır. Bu durum genelde, her türlü ikaza rağmen dişlerini fırçalamayan genç erişkinlerde görülebilmektedir. Böyle bir duruma fırsat vermemek için günde en az üç defa dişler detaylı bir şekilde fırçalanmalıdır.
- Öğlen bir sebeple fırçalanamasa bile, akşamı beklemeden ne zaman mümkün olursa dişler fırçalanmalı, gece yatmadan önce bir daha fırçalanarak üç fırçalama sayısına mutlaka ulaşılmalıdır.
- Gündüz fırçalamaları 2-3 dakika gece fırçalaması 3-4 dakika sürmelidir. Doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde günlük arayüz temizliği de ihmal edilmemelidir.
-Kola, fanta, gazoz gibi asitli içecekler tedavi süresince tüketilmemelidir. Bu içeceklerdeki yüksek asit yukarıda belirtildiği gibi diş minesinde kalıcı beyaz lekeler oluşmasına neden olabilir. Kola, fanta türü içeceklerdeki kadar olmasa da meyve sularında da bir miktar asit bulunmaktadır. Meyve suyu içtikten sonra üzerine az bir miktar su içilmeli ya da ağız su ile çalkalanmalıdır.
-Tedavi boyunca ağıza sert hiç bir şey alınmamalıdır. Fındık, fıstık, leblebi ve badem gibi sert kuruyemişlerden uzak durulmalıdır. Tabi bunları bir öğütücüden geçirerek tüketmenizde bir sakınca yoktur. Çekirdekli gıdaların; zeytin, kiraz gibi çekirdekleri mutlaka dışarıda çıkartılmalıdır. Patlamış mısıra dikkat edilmeli tam patlamamış olanları tam bir braket düşmanıdır. Kızarmış ekmek, sert tost ekmeği gibi besinlerin sert kısımları tüketilmemeli.
-Ekmek arası birşey, dürüm türü gıdalar mutlaka elle küçük parçalara ayırılıp arka dişlerle yenmelidir. Hamburgeri ısırarak yiyebilirsiniz.
-Tüketilirken dikkat edilmesi gereken gıdalar arasında elma, armut ve şeftali gibi ön dişlerle ısırılarak yenen meyveler vardır. Bunların mutlaka küçük parçalar halinde kesilerek arka dişlerle yenmesi gerekir.
Dikkat edilmeden yenen sert yiyecekler diş tellerinizde oynama yapabilir böyle bir durumda doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir. Braketlerin yerinden oynaması durumunda tekrardan diş yüzeyine yapıştırılmasını gerektirir. Bu da daha önce harcadığınız tedavi süresinin bir kısmının boşa gitmesi anlamına gelerek, tedavi süresinin uzamasına sebep olur.